Actualiteit

Algemeen handelsrecht

Betalingstermijn van grote ondernemingen aan KMO’s maximum 60 dagen

· Olivier Vanden Berghe

Krachtens de wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand in handelstransacties is de gemeenrechtelijke betalingstermijn tussen ondernemingen dertig dagen, maar kan een langere betalingstermijn worden overeengekomen (die zelfs langer dan zestig kalenderdagen kan zijn) welke door de rechter evenwel kan gematigd worden bij kennelijke onbillijkheid. Indien de schuldeiser een kmo is en de schuldenaar geen kmo is geldt een nieuwe beperking voor overeenkomsten gesloten vanaf 29 april 2020: de overeengekomen betalingstermijn kan nooit meer dan zestig dagen zijn. Elk beding dat voorziet in een langere betalingstermijn wordt voor niet geschreven gehouden. Dit werd ingevoerd in de wet van 28 mei 2019 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29 oktober 2019). In de gevallen waar de overeenkomst voorziet dat de betalingstermijn pas ingaat na een aanvaarding of een controle van de conformiteit van de goederen of diensten, kan de maximumduur van deze procedure in geen geval meer dan dertig kalenderdagen bedragen als de schuldeiser een kmo is. ...

Lees de bijdrage

Algemeen handelsrecht

Cass. 7 février 2020 - Pas de quasi-immunité de l'agent d'exécution pour le gestionnaire de réseau de transport d'électricité

· Jonas Vansevenant

Dans un arrêt du 7 février 2020 la Cour de cassation s'est prononcée sur la possibilité pour Elia, le gestionnaire du réseau de transport d'électricité, d'invoquer la quasi-immunité de l'agent d'exécution, contre la demande d'un propriétaire d'une installation connectée au réseau de dristribution. Recybois SA est la propriétaire d’une installation de cogénération d’électricité au départ de déchets de bois, qui lui permet de produire l’électricité nécessaire à l’exploitation de son entreprise  et de revendre l’électricité supplémentaire à un fournisseur d’électricité (SPE, le prédécesseur d'EDF Luminus). Recybois avait conclu un contrat de raccordement avec le gestionnaire de réseau de distribution locale, Interlux, et un contrat avec SPE pour la revente de l’électricité. Recybois soutenait que ses installations étaient endommagées ...

Lees de bijdrage

Algemeen handelsrecht

Cass. 7 février 2020 : la responsabilité du commettant pour ses préposés peut être invoquée par un préposé contre son propre employeur

· Jonas Vansevenant

Dans un jugement du 11 février 2019 le tribunal de première instance du Luxembourg, statuant en degré d’appel avait rejeté une demande fondée sur l’article 1384, alinéa 3 du code civil (la responsabilité du commettant). Un ouvrier occupé sur un chantier avait été heurté par un véhicule dans un accident de la circulation. L’assureur du conducteur avait indemnisé la personne blessée sur base de l’article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à l’assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automobiles, et se voyait par conséquence subrogé dans les droits de la victime. Puisque l'accident avait été causé par la faute d’un autre ouvrier du même employeur , donc un collègue de la victime, l’assureur avait introduit une action contre l’employeur sur base de l’article 1384, alinéa 3 du code civil. Le tribunal de première instance avait toutefois rejeté l’action subrogatoire au motif que «le dommage causé au préposé par un autre préposé n’est pas un dommage causé par un tiers». ...

Lees de bijdrage

Vennootschapsrecht

COVID-19 -- Les solutions apportées par le gouvernement pour éviter ou réduire la présence physique lors de réunions de l'organe d'administration ou d'assemblées générales

· David Haex

L'arrêté royal de pouvoirs spéciaux n°4 adopté par le gouvernement fédéral belge le 9 avril 2020 (l'"Arrêté Royal n°4") introduit des solutions temporaires qui vont au-delà des possibilités prévues par le nouveau Code des sociétés et des associations (le "CSA") pour éviter ou réduire la présence physique lors de réunions de l'organe d'administration ou d'assemblées générales. Les mesures exceptionnelles prévues par l'Arrêté Royal n°4 décrites ci-après sont d’application durant la période du 1er mars 2020 jusqu’au 3 mai 2020 inclus. Concernant plus particulièrement les assemblées générales, ces mesures s'appliquent uniquement (sauf extension) aux assemblées générales qui (i) ont été ou seront convoquées entre le 1er mars 2020 et le 3 mai 2020, (ii) qui devraient être tenues entre le 9 avril 2020 et le 3 mai 2020, ou (iii) qui auraient dû être tenues entre le 1er mars 2020 et le 9 avril 2020 en application d'une règle légale ou statutaire mais n'ont pas été tenues (en raison, par exemple, d'incertitude sur la manière de tenir la réunion en sécurité). L'Arrêté Royal n° 4 permet la tenue de l'assemblée générale par voie électronique, même si cela n'est pas expressément prévu par les statuts. L'organe d'administration peut imposer aux actionnaires ou membres l'exercice de leurs droits de vote uniquement à distance, en combinaison avec un vote par procuration, et ce même si les statuts de la société ne permettent pas expressément le vote à distance. Par ailleurs, l'organe d'administration peut désormais obliger les actionnaires ou membres à exercer leurs droits de vote par le biais d'un mandataire (unique) désigné par l'organe d'administration. L'organe d'administration peut également imposer que les actionnaires ou membres communiquent leurs questions par écrit avant l’assemblée générale et y répondra par écrit au plus tard le jour de l’assemblée générale mais avant le vote, ou oralement lors de l’assemblée générale. En outre, les membres du bureau, de l'organe d'administration ou, le cas échéant, le commissaire, peuvent participer à l'assemblée générale par voie électronique, alors qu'ils auraient normalement dû y assister en personne. Pour les assemblées générales qui nécessitent l'assistance d'un notaire, la présence physique du notaire et d'un administrateur/membre du bureau et/ou du mandataire (unique) est requise pour signer l'acte notarié. L'Arrêté Royal n°4 autorise également le report de l’assemblée générale jusqu’à ce que la situation soit redevenue normale, sauf en cas d’application de la procédure de la sonnette d’alarme si l’actif net est négatif ou menace de le devenir, ou en cas de convocation de l’assemblée à la demande de 10 % des actionnaires ou du commissaire. Cela est également permis si l’assemblée a déjà été convoquée, à condition que les actionnaires et les membres soient correctement informés. Or un report de l'assemblée générale annuelle dans le contexte actuel pourrait entraîner le non-respect par la société des délais légaux applicables (approbation des comptes dans les six mois de la clôture et dépôt à la Banque Nationale de Belgique dans les 30 jours de l'approbation). L'Arrêté Royal n°4 assouplit les délais précités puisque les sociétés bénéficient désormais d'un report de 10 semaines pour ces délais légaux. L'Arrêté Royal n°4 prévoit que l'organe d'administration peut adopter des résolutions écrites unanimes en toutes circonstances, même si les statuts contiennent des restrictions particulières à cet égard (par exemple, une condition d'urgence comme cela était requis sous l'ancien Code des sociétés). Une réunion de l'organe d'administration peut être tenue au moyen de techniques de télécommunication permettant une délibération collective, telles que les conférences téléphoniques ou vidéoconférences, même si les statuts ne le prévoient pas. Par ailleurs, si une décision de l'organe d’administration doit être constatée par acte authentique, un seul membre de l’organe d’administration dûment habilité ou un mandataire peut comparaître physiquement devant le notaire, les autres membres pouvant participer par voie électronique. V. Keppenne et D. Haex ...

Lees de bijdrage

Vennootschapsrecht

Omzetting herziene aandeelhoudersrichtlijn en reparaties WVV

· David Haex

Wet van 28 april 2020 tot omzetting van Richtlijn (EU) 2017/828 van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2017 tot wijziging van Richtlijn 2007/36/EG wat het bevorderen van de langetermijnbetrokkenheid van aandeelhouders betreft, en houdende diverse bepalingen inzake vennootschappen en verenigingen (BS 6 mei 2020) Op 28 april 2020 werd Richtlijn (EU) 2017/828 van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2017 tot wijziging van Richtlijn 2007/36/EG wat het bevorderen van de langetermijnbetrokkenheid van aandeelhouders betreft omgezet in het Belgische recht. De wet bevat tal van nieuwe regels inzake 1) het remuneratieverslag/beleid, 2) transacties met verbonden partijen, 3) vereenvoudiging van identificatie van aandeelhouders en informatie-uitwisseling, alsook 4) transparantievereisten voor institutionele beleggers, vermogensbeheerders en volmachtadviseurs. Artikel 3:6, § 3 Wetboek Vennootschappen en Verenigingen (WVV) verplicht genoteerde vennootschappen (zie art. 1:11 WVV voor de definitie) om in hun verklaring inzake deugdelijk bestuur (dat deel uitmaakt van het jaarverslag) een remuneratieverslag op te nemen. Deze verplichting heeft betrekking op de remuneratie van ((niet-)uitvoerende) bestuurders, andere leiders en personen belast met het dagelijks bestuur. De wet van 28 april 2020 verplicht genoteerde vennootschappen om meer gedetailleerde informatie in het remuneratieverslag op te nemen, en dit op individuele basis. De individuele weergave van de remuneratie is van toepassing op zowel de bestuurders in de directieraad en in de raad van toezicht (in een two-tier structuur) en personen belast met het dagelijks bestuur, maar niet op het management onder de raad van bestuur (in een one-tier structuur). Het remuneratieverslag dient bijkomend onder meer de jaarlijkse verandering in de remuneratie te beschrijven alsook de ratio tussen het meest betaalde directielid en de minst betaalde werknemer. Deze verplichting is van toepassing op het remuneratieverslag dat betrekking heeft op het eerste boekjaar dat begint na 30 juni 2019. De wet van 28 april 2020 voert tevens voor genoteerde vennootschappen de verplichting in om een formeel remuneratiebeleid vast te stellen (nieuw art. 7:89/1 WVV). Het formeel remuneratiebeleid heeft betrekking op de remuneratie van ((niet-)uitvoerende) bestuurders, andere leiders en personen belast met het dagelijks bestuur. Het dient onder meer de verschillende onderdelen van de vaste en variabele remuneratie te beschrijven; een toelichting te geven van hoe rekening is gehouden met de loon- en arbeidsvoorwaarden van de werknemers van de vennootschap bij de vaststelling van het remuneratiebeleid; uitleg te verschaffen bij de criteria voor de toekenning van variabele remuneratie (indien van toepassing); informatie te geven omtrent de wacht- en/of retentieperioden bij de toekenning van op aandelen gebaseerde remuneratie (indien van toepassing); een omschrijving te geven omtrent de opzegtermijnen, aanvullende pensioenregelingen, vertrekvergoedingen enz, alsook informatie omtrent het besluitvormingsproces voor vaststelling, herziening en uitvoering van het remuneratiebeleid. Het formeel remuneratiebeleid moet goedgekeurd worden door de algemene vergadering (ten laatste voor het eerst ter gelegenheid van de algemene vergadering die beraadslaagt over de jaarrekening en het jaarverslag van het eerste boekjaar dat begint na 30 juni 2019). Bij iedere materiële wijziging en ten minste om de vier jaar wordt het remuneratiebeleid opnieuw ter goedkeuring aan de algemene vergadering voorgelegd. Het formeel remuneratiebeleid moet gepubliceerd worden op de website van de genoteerde vennootschap. De wet van 28 april 2020 vernieuwt de belangenconflictenregel die van toepassing is bij transacties met verbonden partijen (art. 7:97 WVV). Hoewel de bestaande procedure grotendeels behouden blijft, vallen er wel een aantal wijzigingen te noteren. Het begrip "verbonden partij" wordt verbreed (gebaseerd op IAS 24). Indien de verbonden partij een bestuurder is kan deze niet deelnemen aan de beraadslaging, noch aan de stemming over de transactie. Het is overigens niet langer verplicht om een onafhankelijke deskundige aan te stellen. De raad van bestuur moet voortaan wel een interne procedure vaststellen om periodiek te beoordelen of aan de voorwaarden omtrent de vrijstellingen voor de toepassing van de belangenconflictenprocedure is voldaan. Alle beslissingen of verrichtingen waarop de belangenconflictenprocedure wordt toegepast moeten openbaar worden aangekondigd, uiterlijk op het moment dat de beslissing wordt genomen of de verrichting wordt aangegaan. De vernieuwde regeling is van toepassing vanaf 16 mei 2020. De wet van 28 april 2020 repareert ook enkele technische punten van het nieuwe WVV en aanverwante wetten. Deze wijzigingen zijn reeds van toepassing vanaf 6 mei 2020. F. Hoogendijk en D.Haex ...

Lees de bijdrage

Algemeen handelsrecht

Cass. 12 maart 2020: wie louter hulpzaken ter beschikking stelt die worden gebruikt voor de uitvoering van een andere overeenkomst, is geen uitvoeringsagent

· Jonas Vansevenant

In een arrest van het Hof van Cassatie van 12 maart 2020 (nr. C.19.0408.N) verduidelijkte het Hof  het begrip "hulppersoon" (ook wel: "uitvoeringsagent") in het kader van de leer van de quasi-immuniteit voor de uitvoeringsagent. Aan de grondslag van het arrest ligt een geschil tussen een bedrijf gespecialiseerd in de verhuur van opslagtanks en een chemieproducent.  Een partij visolie was gecontamineerd geraakt omdat er voorheen in de aangewende opslagtank meststoffen waren gelost. Dit zou mede het gevolg geweest zijn van een verkeerde nummering van de tanks. De verhuurder van de tanks, die voor de nummering instond, werd dan ook aangesproken door de chemieproducent die de visolie had gekocht. De verhuurder van de tanks trachtte zich echter te beroepen op de quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent, en dit omdat de verkoopovereenkomst voor de verkoper de verplichting voorzag om te voorzien in tijdelijke opslag. Voor die tijdelijke opslag was de litigieuze tank gebruikt en de verhuurder meende dus ingeschakeld te zijn als uitvoeringsagent van de verkoper in het kader van deze laatste verplichting. Het hof van beroep te Gent verwierp dit verweer. De verhuurder werd volgens de appelrechters immers niet daadwerkelijk belast met de uitvoering van de verplichting om de goederen tijdelijk te bewaren, maar stelde louter een goed ter beschikking. De verhuurder stelde Cassatieberoep in tegen dit oordeel. Het Hof van Cassatie ...

Lees de bijdrage

Algemeen handelsrecht

Overdracht van accessoire rechten bij koop? Niet altijd volgens het Hof van Cassatie - Cass. 13 februari en 9 maart 2020

· Jonas Vansevenant

In een cassatiearrest van 13 februari 2020 (nr. C.19.0047.N) boog het Hof van Cassatie zich over de mate waarin bepaalde accessoire vorderingen toch bij de overdrager van een goed kunnen verblijven indien hij  er nog belang bij heeft. De vennootschap A.I.M.C. had een vordering tegen een aannemer ingesteld wegens gebreken bij werken aan een onroerend goed. De aannemer stelde op zijn beurt een (tegen)vordering in tot betaling van bepaalde openstaande facturen. In eerste aanleg werd de vordering van A.I.M.C. afgewezen, en de tegenvordering van de aannemer gedeeltelijk toegekend. A.I.M.C. tekende dan ook hoger beroep aan, maar verkocht voor het instellen van het beroep het onroerend goed in kwestie. Voorts ging ze in vereffening. Het hof van beroep te Gent wees de vordering van A.I.M.C. opnieuw af, deze maal omdat “het onroerend goed thans eigendom is van een derde (...) en vreemd aan de vereffening”. Hiertegen werd door A.I.M.C. cassatieberoep ingesteld. Het Hof van Cassatie herinnerde eraan dat uit artikel 1615 BW volgt dat de overdracht van een zaak in beginsel ook de voor overdracht vatbare rechten omvat die zodanig nauw verbonden zijn met de zaak dat het belang bij die rechten afhankelijk is van de eigendom ervan.  Hieruit volgt dat, behoudens andersluidend beding, enkel de overnemer de vereiste hoedanigheid en het vereiste belang heeft om de bedoelde rechten in rechte uit te oefenen. De vordering met betrekking tot verborgen gebreken inzake aanneming werd al in een eerder arrest als een dergelijk accessoir recht gekenmerkt (Cass. 29 februari 2008, nr. C. 06.0303.F). Dergelijke accessoire rechten gaan volgens het Hof wel degelijk in beginsel over wanneer de overdracht  geschiedt na het instellen van de rechtsvordering. Toch  stipuleert het Hof van Cassatie een uitzondering op dit beginsel ...

Lees de bijdrage

Algemeen handelsrecht

Les circonstances qui ont présidé à la naissance d’un droit ne peuvent pas être constitutives d’un abus de ce droit

· Jonas Vansevenant

Dans un arrêt du 20 décembre 2019 , la Cour de Cassation a eu l'occasion de préciser quelles circonstances peuvent être prises en compte lorsque le juge apprecie l’existence d'un abus de droit. L'aquéreur d'actions d'une société avait invoqué certaines garanties contractuelles à l'encontre des cédants, visant à obtenir un remboursement du prix. La cour d’appel de Liège avait rejeté la demande, au motif qu'elle constituait un abus de droit. Les éléments que l’aquéreur invoquait pour fonder son appel à la garantie, lui étaient en effet parfaitement connus lorsqu’il avait signé la convention de cession d'actions, et l'acquéreur savait pertinemment bien lors des négociations que certaines déclarations des cédants n’étaient pas conformes à la réalité.  La circonstance que l’acquéreur avait en plus pris soin d'insérer dans la convention une clause qui lui permetait de faire appel aux garanties des cédants "alors même qu’il pourrait connaître l’inexactitude des déclarations au terme d’une due diligence préalable à la cession des actions", confirmait sa mauvaise foi. ...

Lees de bijdrage

Insolventie

KB nr. 15 betreffende de tijdelijke opschorting ten voordele van ondernemingen van uitvoeringsmaatregelen en andere maatregelen gedurende de COVID-19 crisis

· Inge Vandeplas

Op 24 April 2020 is een Koninklijk Besluit gepubliceerd waarin een tijdelijke opschorting van uitvoering- en andere maatregelen wordt toegekend ten voordele van ondernemingen gedurende de corona-crisis. ...

Lees de bijdrage

Algemeen handelsrecht

Het Hof van Cassatie bevestigt: de opschortende voorwaarde van het bekomen van krediet is niet zuiver potestatief

· Jonas Vansevenant

In een arrest van 30 januari 2019 diende het hof van beroep te Antwerpen zich uit te spreken over de geldigheid van een aankoopoptie. In het contractuele document was opgenomen dat de betalingsverbintenis zou worden uitgevoerd nadat een krediet van 10.000.000 EUR werd bekomen bij een bankinstelling. Het hof van beroep achtte deze voorwaarde nietig omdat ze zuiver potestatief was. In zijn arrest van 5 december 2019 (C.19.0220.N) vernietigde het Hof van Cassatie dit arrest. Het Hof van Cassatie herinnerde er daarbij aan dat krachtens artikel 1174 Burgerlijk Wetboek weliswaar iedere verbintenis die is aangegaan onder een potestatieve voorwaarde aan de zijde van degene die zich verbindt, nietig is. Dit geldt echter enkel voor de voorwaarde die uitsluitend afhangt van zijn wil, d.w.z. de zuiver potestatieve voorwaarde. Het Hof van Cassatie vernietigde het bestreden arrest, aangezien de vervulling van de voorwaarde “nadat voormeld krediet van 10.000.000 EUR werd bekomen bij een bankinstelling” volgens het Hof van Cassatie niet uitsluitend afhangt van de wil van de partij die zich verbonden heeft.     ...

Lees de bijdrage