Rechtbank van eerste aanleg (voorzitter) Antwerpen 5 oktober 2006

(...)

De vordering van eisende partijen strekt ertoe in hoofde van verwerende partij bij toepassing van artikel 87 § 1 van de auteurswet van 30 juni 1994:

(...)

- de vordering tot staking overeenkomstig artikel 87 § 1 van de auteurswet van 30 juni 1994 ontvankelijk en gegrond te verklaren:

1. Dat vastgesteld wordt dat via de mailgroepen op de website www.seniorennet.be en in het bijzonder via de mailgroep “muziekcarrousel” inbreuken worden gepleegd op de exclusieve rechten van de leden van concluanten doordat muziekopnamen die tot hun repertoire behoren beschikbaar gesteld worden voor het publiek (lees: de leden van de mailgroep) op zodanige wijze dat deze voor leden van het publiek op een door hen individueel gekozen plaats en tijd toegankelijk zijn, zonder toelating van de rechthebbenden.

2. Dat vastgesteld wordt dat verweerster niet ingrijpt wanneer via haar mailgroepen muziek wordt aangeboden zonder toelating van de rechthebbenden, en actieve handelingen stelt zonder dewelke de inbreuken niet zouden gepleegd kunnen worden, met name het archiveren, het zoeken naar oplossingen om het uitwisselen van muziek toch te laten gebeuren en het goedkeuren van deze inbreuk via het mentorensysteem van de door haar gecontroleerde mailgroepen.

3. Dat de staking van deze inbreuken dient bevolen te worden en verweerster de nodige doeltreffende maatregelen dient te nemen om deze inbreuken te doen stoppen.

4. Verweerster te veroordelen tot een dwangsom van 1.000 EUR per dag in geval van niet-naleving vanaf de derde dag van de betekening van de beschikking.

(...)

Verwerende partij baat een website uit www.seniorennet.be .

Op deze website bevinden zich mailgroepen o.a. de mailgroep Muziek Carrousel waarover het in hoofdzaak handelt en waarvan de inhoud omschreven wordt: “Hier kan je met elkaar praten en/of discussiëren over muziek”.

Aanmelding voor deze mailgroep is verplicht evenals het onderschrijven van het reglement. Aanmelding gebeurt onder naam of schuilnaam.

Als lid van de mailgroep kan iedereen boodschappen, desgewenst met bijlagen, versturen aan de andere leden van de groep.

Deze boodschappen, met eventueel de bijlage, worden opgeslagen door verweerster in een elektronisch archief. Wat de bijlagen betreft worden deze slechts beperkte tijd opgeslagen.

Er bestaat in de schoot van verweerster een klachtencommissie voor het geval een lid van de mailgroep zich niet aan de voor deze groep geldende regels houdt.

Eerste eisende partij is een vereniging die de muziekproducenten vertegenwoordigt; tweede eisende partij een vennootschap die tot doel heeft het innen, verdelen, administreren en beheren van de auteursrechten van o.m. componisten, tekstschrijvers, uitgevers, choreografen, enz. in muzikale werken.

Eisende partijen stellen vast dat de mailberichten die via muziekcarrousel uitgewisseld worden, muziekopnamen bevatten die behoren tot het repertoire van de producenten van de geluidsdragers vertegenwoordigd door eerste eiseres en tot het repertoire van tweede eiseres.

Bij schrijven van 21 april 2005 uitgaande van de bedrijfs­jurist van eerste eiseres wordt vastgesteld dat via de mailgroepen op de website van verweerster muziekopnamen waarop haar leden over rechten beschikken, ter beschikking van het publiek gesteld worden met verzoek deze inbreuk te staken daar anders naar de rechtbank gestapt zal worden.

Verwerende partij reageert hierop stellende dat zij een en ander zal nakijken en dat alle MP3-bestanden van het blog verwijderd zijn. Gevraagd wordt om richtlijnen.

Eerste eiseres antwoordt hierop stellende: “Principe om muziek op internet te zetten is dat je toestemming bezit of krijgt van de auteur en de artiest/producent van de muziekopname. Ook voor samples dien je een toestemming te vragen aan de producenten. Als deze producenten u spontaan hun toestemming komen geven is dat uiteraard ook goed. Ik kan u verzekeren dat ook van Sabam een toestemming moet bekomen worden voor het gebruik van hun repertoire, ook voor samples. Er waren niet alleen samples, maar ook volledige songs te downloaden.”

Per 22 november 2005 meldt de vertegenwoordiger van eisende partijen: “We stellen opnieuw vast dat er fragmenten van minimaal 2 minuten worden ter beschikking gesteld via de website van Seniorennet, via de mailgroepen, onder meer via de mailgroep muziekcarrousel. Onze leden, waarvan de muziekopnamen worden ter beschikking gesteld, hebben hiervoor geen toestemming gegeven. Het ter beschikking stellen van fragmenten van muziekopnamen is enkel toegelaten onder bepaalde strikte voorwaarden waaraan in casu niet wordt voldaan. Gelieve de nodige maatregelen te nemen om de inbreuken op de rechten van onze leden te staken en ons deze per kerende te bevestigen. Ook het ter beschikking stellen van liedjesteksten zijn onderhevig aan een toestemming. Hiervoor kan u rechtstreeks ten rade bij de muziek­uitgevers. Onder voorbehoud en zonder enige nadelige erkentenis.”

Verwerende partij reageert hierop stellende dat het niet de bedoeling is om de rechten van de leden van eiseressen te schenden en verwijst naar de mailregels. Tevens wordt gevraagd aan welke maatregelen dient voldaan te worden om fragmenten ter beschikking te kunnen stellen.

Eiseres reageert: “De administrators van deze mailgroep(en) beweren nochtans de toestemming te hebben gekregen van de webmaster. In dat geval is de webmaster en seniorennet uiteraard wel verantwoordelijk voor deze illegale postings. Daarenboven kan de webmaster aan elke administrator specifieke toezichtverplichtingen opleggen. Ten slotte is seniorennet ook verantwoordelijk als zij op de hoogte is van deze illegale activiteiten en niet onmiddellijk maatregelen onderneemt om deze te stoppen.

Mits toestemming van de rechthebbenden mogen er wel fragmenten gepost worden:

- Sabam voor de auteurs van de muziek

- Producenten rechtstreeks (zie lijst op website www.ifpi.be ).

De voorwaarden worden bepaald door de concrete afspraken die gemaakt worden. Voor de producenten hangt dit af van de respectievelijke producenten van wie de opnamen worden gebruikt.”

Verwerende partij meldt dat zij nooit toestemming gaven (om muziek via de website over te maken) en dat zij geen toezichtverplichting kunnen opleggen (aan de administrators) gezien gewerkt wordt met vrijwilligers.

Onder de titel “3de en laatste verwittiging” schrijft de bedrijfsjurist van eerste eiseres per 8 maart 2006: “Wij moeten opnieuw vaststellen dat er muziekopnamen, die behoren tot het repertoire van onze leden, worden ter beschikking gesteld aan het publiek via de mailgroepen 'Algemeen', 'Muziekcarrousel' en 'Elk zijn Waarheid'. Dit gebeurde opnieuw onder uw toezicht en met uw goedkeuring en die van de administrator van de respectievelijke mailgroepen. Daarenboven moeten wij vaststellen dat Seniorennet actief aan deze inbreuk deelneemt door muziekopnamen op haar server te hosten zonder de nodige toestemmingen. De maatregelen die u ging nemen (zie uw mail van 22 november 2005) zijn blijkbaar ontoereikend en wij willen u vragen om bij overtreding van uw regels ook concrete maatregelen/sancties te nemen tegenover de inbreukmakers.”

Verweerster antwoordt: “Onze regels zijn duidelijk en bij overtreding nemen wij zo snel mogelijk actie. Alles controleren (zo'n 10.000.000 mails per maand) is echter onmogelijk. Bij overtreding hebben wij enkel de mogelijkheid te bannen maar gezien het duidelijk een 'pester' betreft komt die snel weer terug onder een andere naam. Wij hebben reeds klacht neergelegd tegen dergelijke persoon. In de toekomst gaan wij werken met een E-ID-identificatie zodat wij misbruiken kunnen voorkomen of minstens de ID-gegevens van de betrokken persoon kunnen doorgeven aan de politie. In het weekend gaan we zien wat we nog kunnen doen...”

Eisende partijen reageren: “... In bepaalde gevallen betreft het misschien een alleenstaande 'pester', maar in de mailgroepen die we hebben vermeld betreft het toch een regelmatige activiteit van alle deelnemers van de mailgroep. U kan om te beginnen, naar analogie met de nieuwsgroepen, de mailgroepen verwijderen waarvan wij vaststellen dat ze gebruikt worden om muziek beschikbaar te stellen. In dit geval is dit Elk zijn waarheid, Algemeen en Muziekcarrousel...”.

Per 18 april 2006 volgt ingebrekestelling door de raadsman van eisende partijen gevolgd door dagvaarding in staking zoals in kort geding per 5 mei 2006.

(...)

Verwerende partij verwijt eisende partij onduidelijkheid in het formuleren van haar vordering.

Zoals hoger reeds gesteld laat deze vordering aan duidelijkheid niet te wensen over.

Verwerende partij verwoordt de vordering dan ook treffend in besluiten waar zij stelt dat eiseressen zich verzetten tegen enerzijds het beweerdelijk beschikbaar zijn van MP3-bestanden en andere digitale muziekbestanden via de website en via de mailgroepen en anderzijds het feit dat verwerende partij niets aan deze beweerde inbreuken doet, ja zelfs actief hieraan meewerkt (besluiten verwerende partij punt 29).

Hetzelfde kan niet gesteld worden van de houding van verwerende partij, die niet eenduidig is.

In de tussen procespartijen gevoerde briefwisseling laat verwerende partij uitschijnen akkoord te zijn met de opmerking van eisende partijen dat ter beschikking stellen van beschermde muziekopnamen in digitaal formaat of via links, niet mogelijk is, nu zij op de ingebrekestelling d.d. 21 april 2005 prompt reageert stellende dat onmiddellijk het nodige gedaan werd en alle MP3-bestanden van het blog verwijderd werden en verder informeert naar wat al dan niet kan (stuk 7, 8, 9 eisende partijen).

Gaandeweg gaat verwerende partij zich meer verschuilen achter haar algemene voorwaarden en de onmogelijkheid van controle.

In de communicatie tussen verwerende partij en de administrators van de mailgroepen naar aanleiding van de mentordag verkondigt eisende partij blijkbaar de stelling dat PPSjes met muziek kunnen, dat teksten op de groep geplaatst kunnen worden, dat samples mogen maar geen volledige liedjes en dat MP3-stukjes niet kunnen (stuk 10 eisende partijen).

In besluiten wordt het standpunt gehuldigd dat verwerende partij weliswaar niet betwist dat, indien zich een illegaal bestand op haar website zou bevinden, zij gehouden is het nodige te doen om deze te verwijderen of, zo mogelijk, andere gepaste maatregelen te treffen, doch dat hier geen bewijs van enige auteursrechtelijke inbreuk door verwerende partij of de gebruikers van de mailgroepen voorligt. Zelfs het ter beschikking stellen van MP3-bestanden op de site wordt genegeerd.

Verwerende partij stelt in het kader van het communicatieverkeer in de mailgroepen geen gastheer (host) te zijn, doch enkel technisch automatisch doorgeefluik (I.S.P.).

Deze zienswijze kan niet bijgetreden worden; de rol van verwerende partij gaat verder.

Verwerende partij geeft instructies aan haar administrators betreffende wat volgens haar kan en niet kan qua muziek­bijlagen.

Via haar archief houdt verwerende partij de mailberichten, met eventueel in bijlage de muziekbestanden, ter beschikking van de leden van de mailgroep. Het gegeven dat de eventueel in bijlage meegeleverde muziekbestanden slechts korte tijd opgeslagen worden verandert hieraan niets; integendeel, toont aan dat verwerende partij actief kan ingrijpen om eventuele inbreuken op de rechten van eisende partijen ongedaan te maken, minstens te beperken.

De betwisting of verwerende partij gastheer, dan wel doorgeefluik is, is niet doorslaggevend nu zelfs als verwerende partij doorgeefluik is, zij nog verantwoordelijkheid kan dragen om inbreuken op de auteurswetgeving te stoppen.

De in de richtlijn vastgestelde beperking van de aansprakelijkheid van dienstverleners als internettussenpersonen doet geen afbreuk aan de mogelijkheid dat de nationale rechter die maatregelen treft die van de dienstverleners redelijkerwijs kunnen worden verlangd in verband met op hen rustende zorgvuldigheidsverplichtingen om onwettige activiteiten op te sporen en te voorkomen.

Eenieder heeft de verplichting om, binnen zekere grenzen, handelend op te treden om het ontstaan of voortbestaan van schade van een derde te voorkomen.

Hoever deze verplichting strekt is afhankelijk van tal van factoren, zoals bekendheid met de schade, de omvang ervan, mogelijkheid om te handelen en hieraan verbonden nadelen, de mate van betrokkenheid bij het ontstaan van de schade, al dan niet bestaan van een efficiënte notice and takedown-procedure...

Er kan geen betwisting over bestaan dat het aanbieden van mails met toegang tot muziekopnamen, die mits een eenvoudige muisklik deze muziek ten gehore brengt, een inbreuk op het exclusief recht van de auteur of producent vormt nu eisende partijen ingevolge het onwettig reproduceren van muziek, de normaal hierop verschuldigde rechten dienen te ontberen.

- In casu was verwerende partij, ingevolge de gevoerde briefwisseling, op de hoogte van de auteursrechtelijke inbreuken die zich binnen de mailgroepen “algemeen”, “Elk zijn waarheid” en vooral “Muziekcarrousel” voordoen.

- Dat eisende partijen schade lijden door het onrechtmatig uitwisselen en ter beschikking stellen van deze muziek is niet voor ernstige betwisting vatbaar.

- Verwerende partij veroorzaakt mede deze schade door het door haar gehouden archief met in tijd beperkte opslag van de bijlagen.

- De door eisende partij uitgewerkte procedure om inbreuken via de mailgroepen te voorkomen is niet efficiënt, nu op de mailgroepen kan ingeschreven worden mits een schuilnaam.

- Verwerende partij houdt er een enigszins dubieuze houding op na; zij kan wel degelijk efficiënt optreden om inbreuken te voorkomen; de MP3-bestanden werden verwijderd; de bijlage bij de berichten die gearchiveerd worden kunnen door verwerende partij geweerd worden; er kunnen maatregelen genomen worden om mailgroepgebruikers die inbreuken plegen sneller en efficiënter te identificeren...

In deze omstandigheden kan, hoewel op haar geen algemene toezichtplicht rust, verwerende partij niet volstaan met een loutere verwijzing naar haar algemene voorwaarden en de regels tot toetreding tot de mailgroep.

Het gegeven dat verwerende partij bij de inbreuk geen direct voordeel heeft is niet doorslaggevend.

De door eisende partijen gevraagde stakingsmaatregel is niet disproportioneel of abusief. Er wordt in de gevraagde maatregelen verwezen naar de inbreuken gepleegd op de exclusieve rechten van de leden van eisende partijen zodat, in tegenstelling tot de bewering van verwerende partij, geen algemeen verbod tot het ter beschikking stellen van muziekbestanden gevraagd wordt.

Er dient aan verwerende partij meer tijd dan de gevraagde drie dagen gelaten te worden om zich in regel te stellen.

(...)

Om deze redenen

(...)

Verklaren de hoofdvordering tot staking overeenkomstig artikel 87 § 1 van de auteurswet van 30 juni 1994 ontvankelijk en gegrond.

Stellen vast dat via de mailgroepen op de website www.seniorennet.be en in het bijzonder via de mailgroep “muziekcarrousel” inbreuken worden gepleegd op de exclusieve rechten van de leden van eisende partijen doordat muziekopnamen die tot hun repertoire behoren beschikbaar gesteld worden voor het publiek (lees: de leden van de mailgroep) op zodanige wijze dat deze voor leden van het publiek op een door hen individueel gekozen plaats en tijd toegankelijk zijn, zonder toelating van de rechthebbenden.

Stellen vast dat verwerende partij niet ingrijpt wanneer via haar mailgroepen muziek wordt aangeboden zonder toelating van de rechthebbenden, en actieve handelingen stelt zonder dewelke de inbreuken niet zouden gepleegd kunnen worden, met name het archiveren, het zoeken naar oplossingen om het uitwisselen van muziek toch te laten gebeuren en het goedkeuren van deze inbreuk via het mentorensysteem van de door haar gecontroleerde mailgroepen.

Bevelen de staking van deze inbreuken en beveelt verwerende partij de nodige doeltreffende maatregelen te nemen om deze inbreuken te doen stoppen.

Veroordelen verwerende partij tot een dwangsom van 1.000 EUR per dag in geval van niet-naleving van huidig bevel vanaf de tiende dag na betekening van huidige beschikking.

(...)