BANK- EN KREDIETWEZEN

In het Belgisch Staatsblad van 9 maart 2011 verscheen het KB van 3 maart 2011 betreffende de evolutie van de toezichtsarchitectuur voor de financiële sector. Met dit besluit wordt uitvoering gegeven aan artikel 26 van de wet van 2 juli 2010 tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten en van de wet van 22 februari 1998 tot vaststelling van het organiek statuut van de Nationale Bank van België, en houdende diverse bepalingen, waarin de wetgever, in lijn met buitenlandse evoluties in de nasleep van de financiële crisis, heeft geopteerd om het toezicht op de financiële sector te laten evolueren naar een bipolair toezicht, het zogeheten 'Twin Peaks-model'. Dit bipolair toezichtmodel beoogt structureel invulling te geven aan de twee hoofddoelen van het financiële toezicht:

• enerzijds, het handhaven van de macro- en micro-economische stabiliteit van het financiële stelsel, wat zal gebeuren onder de verantwoordelijkheid van de Nationale Bank van België; en
• anderzijds, het waarborgen, naast onder meer rechtvaardige en transparante marktprocessen en correcte relaties tussen de marktspelers, van een loyale, billijke en professionele behandeling van de cliënten (via gedragsregels), waarvoor de verantwoordelijkheid blijft rusten bij de CBFA, die door het voormeld KB wordt omgedoopt tot de 'Autoriteit financiële diensten en markten' of afgekort 'FSMA'.

Voormeld KB werkt de praktische aspecten van de implementatie van het Twin Peaks-model verder uit (o.m. organisatie van de overheveling van de bevoegdheden, van de rechten en van het personeel van de betrokken instanties). Als gevolg van dit KB geldt sinds 1 april 2011 de volgende bevoegdheidsverdeling tussen voormelde instellingen:

• de Nationale Bank van België: macro-economisch toezicht en individueel prudentieel toezicht op de financiële instellingen (incl. de financiële dienstengroepen), de beleggingsondernemingen met het statuut beursvennootschap, de verzekeringsondernemingen, de herverzekeringsondernemingen, de verrekeningsinstellingen, de vereffeningsinstellingen en de daarmee gelijkgestelde instellingen, de betalingsinstellingen, de instellingen voor elektronisch geld en de borgstellingsmaatschappijen. Het prudentieel toezicht is specifiek gericht op de naleving van de regels die de soliditeit van de financiële instellingen beogen te waarborgen door vereisten op te leggen op het vlak van onder meer de solvabiliteit, de liquiditeit en de rentabiliteit van de onderneming. Voortaan is het zodoende de Nationale Bank van België die bevoegd is voor het verlenen van vergunningen aan voormelde financiële instellingen en het doorlopend toezicht op de voor deze financiële instellingen geldende vergunnings- en bedrijfsuitoefeningsvoorwaarden;
• de FSMA: het markttoezicht, het gedragstoezicht, het producttoezicht, de financiële opleiding van het publiek, de pensioenfondsen en het toezicht op verschillende financiële actoren (de bank- en verzekeringstussenpersonen, de beheersvennootschappen van instellingen voor collectieve belegging, de vennootschappen voor vermogensbeheer en beleggingsadvies en de wisselkantoren).

Voormeld KB poneert het beginsel van de continuïteit van het toezicht. Alle beslissingen die de CBFA voorheen heeft genomen in het kader van haar bevoegdheden blijven rechtsgeldig en blijven uitwerking hebben tot op het moment dat zij zouden worden herzien of herroepen door de Nationale Bank van België.

Het Comité voor systeemrisico's en systeemrelevante financiële instellingen ('CSRFI') dat door de wet van 2 juli 2010 werd opgericht in de aanloop naar het Twin Peaks-model bestaat ingevolge voormeld KB niet meer.

De nieuwe structuur van het financiële toezicht werd toegelicht in de mededeling van de CBFA van 23 maart 2011.