Hof van Cassatie 6 december 2002

Het cassatieberoep is gericht tegen een arrest, op 17 december 1999 gewezen door het Hof van Beroep te Brussel.

Raadsheer Eric Dirix heeft verslag uitgebracht.

Advocaat-generaal Guido Bresseleers heeft geconcludeerd.

Eiseres voert in haar verzoekschrift een middel aan.

- artikel 23.4 van het Verdrag betreffende de Overeenkomst tot internationaal vervoer van goederen over de weg (CMR), ondertekend te Genève op 19 mei 1956, goedgekeurd bij Belgische Wet van 4 september 1962.

Na te hebben vastgesteld, enerzijds, dat eiseres aansprakelijk was voor het verlies van de goederen, namelijk rooktabak, verzonden door de BV Niemeyer aan verweerster ingevolge diefstal van het geladen voertuig uit de loods van eiseres en, anderzijds, dat verweerster de terugbetaling door eiseres vorderde van de door eerstgenoemde op voorhand aan de Belgische Staat betaalde accijnsrechten en BTW ten belope van 9.217.788 BEF, verwerpt het arrest de stelling van eiseres dat artikel 23.4 van het CMR-Verdrag op restrictieve wijze dient te worden uitgelegd en dat de door verweerster gevorderde accijnsrechten en BTW bij dit artikel niet thuishoren door te beslissen dat 'de accijnsrechten en de BTW te dezen kosten zijn gemaakt met betrekking tot het vervoer der goederen in de zin van artikel 23.4 van het CMR-Verdrag'.

Om redenen dat 'intracommunautair vervoer naar België in beginsel mogelijk was omdat de accijnsrechten en de BTW betaald waren en de fiscale bandjes op de verpakkingen gekleefd waren en dit vooraleer de goederen op de Belgische markt zouden worden aangeboden en verdeeld...; (eiseres) ten onrechte aanvoert dat (verweerster) het verlies aan BTW zou kunnen recupereren;... artikel 45, § 3, 1°, van het BTW- Wetboek bepaalt dat leveringen en intracommunautaire verwervingen van tabaksfabrikanten niet voor aftrek in aanmerking komen...; de Belgische fiscus weigert de BTW in geval van diefstal van tabaksfabrikanten terug te geven, nu de goederen toch voor de Belgische markt bestemd blijven...; een soortgelijke regeling voor de accijnsrechten bestaat...; de stelling van de recuperatie van de BTW en de accijnsrechten te dezen grondslag mist;... er geen aanleiding was tot een bijzondere aangifte, nu (eiseres), die zeer regelmatig voor Niemeyer uitvoert, heel goed wist dat zij rooktabak vervoerde en dat rooktabak aan een hoge BTW en aanzienlijke accijnsrechten onderworpen zijn;... (eiseres) zich niet kan verschuilen achter een onvoorzienbaar karakter van de omvang van de schade; samengevat de accijnsrechten en de BTW te dezen kosten zijn gemaakt met betrekking tot het vervoer der goederen in de zin van artikel 23.4 van het CMR-Verdrag'.

Artikel 23.4 van het CMR-Verdrag stelt dat naast de vergoeding van de goederen berekend naar de waarde op het tijdstip van de inontvangstneming, doch beperkt tot 8,33 rekeneenheden voor elk ontbrekend kilogram brutogewicht, 'bovendien worden de vrachtprijs, de douanerechten en de overige met betrekking tot het vervoer gemaakte kosten, ingeval van geheel verlies volledig (...) terugbetaald; verdere schadevergoeding is niet verschuldigd'.

De BTW, die een algemene verbruikersbelasting uitmaakt verschuldigd op de leveringen van goederen en diensten die in het land verricht zijn door een belastingplichtige of ingeval van intracommunautaire verwervingen van goederen wanneer zij in België plaatsvinden, en de accijnsrechten, die geheven worden op het binnenlands verbruik van bepaalde producten en eveneens bij de invoer, zijn geen douanerechten en dus niet inbegrepen in de opsomming van artikel 23.4 van het CMR-Verdrag dat beperkend geïnterpreteerd dient te worden.

De overige met betrekking tot het vervoer gemaakte kosten die ten laste van de wegvervoerder vallen zijn uitsluitend kosten die in rechtstreeks verband staan met het vervoer zelf.

De accijnsrechten en BTW, die ofwel niet aftrekbaar ofwel niet recupereerbaar zijn volgens de vaststellingen van het arrest, zijn hierin niet begrepen.

Door te beslissen dat deze uitgaven, die noch douanerechten noch echte vervoerskosten uitmaken, verhaalbaar zijn op eiseres, schendt het arrest artikel 23.4 van het CMR-Verdrag.

Overwegende dat artikel 23 van het Verdrag van 19 mei 1956 betreffende de overeenkomst tot internationaal vervoer van goederen over de weg, hierna te noemen CMR-Verdrag, de regels preciseert voor de berekening van de schadevergoeding verschuldigd door de vervoerder bij geheel of gedeeltelijk verlies van de goederen;

Overwegende dat, krachtens artikel 23.4, de aansprakelijke vervoerder, benevens tot schadevergoeding, gehouden is tot terugbetaling van de vrachtprijs, de douaneprijs en de overige met betrekking tot het vervoer der goederen gemaakte kosten; dat deze bepaling preciseert dat 'verdere schadevergoeding niet verschuldigd is';

Dat die bepaling de beperking inhoudt dat gevolgschade veroorzaakt door beschadiging of verlies van vervoerde goederen niet voor vergoeding in aanmerking komt; dat die beperking evenwel geen begrenzing inhoudt van de hierin gestelde regel dat de vervoerder aansprakelijk is voor de kosten die met betrekking tot het vervoer gemaakt zijn, dit zijn kosten die in noodzakelijk verband staan met het vervoer zoals dit door de vervoerder moest worden uitgevoerd;

Overwegende dat het arrest vaststelt dat:

1) de BV Niemeyer aan eiseres de opdracht gaf voor een transport van een partij tabakswaren van Groningen (Nederland) naar de vestiging van verweerster te Wilsele;

2) de goederen uit de magazijnen van eiseres werden gestolen;

3) deze diefstal te wijten is aan de wanprestatie van eiseres;

4) verweerster voor de aanvang van het vervoer de accijnsrechten en de BTW heeft betaald;

5) de BTW noch de accijnzen konden worden gerecupereerd van hetzij de Belgische, hetzij de Nederlandse schatkist;

Overwegende dat het arrest oordeelt dat het 'intracommunautair vervoer naar België in beginsel mogelijk was omdat de accijnsrechten en de BTW betaald waren en de fiscale bandjes op de verpakkingen gekleefd waren' en beslist dat deze belastingen 'kosten zijn gemaakt met betrekking tot het vervoer van goederen' in de zin van artikel 23.4 van het CMR-Verdrag;

Dat de appèlrechters aldus zonder schending van artikel 23.4 van het CMR-Verdrag, oordelen dat de kosten gemaakt werden met betrekking tot het vervoer van de goederen;

Dat het middel niet kan worden aangenomen;

Om die redenen,

Het hof,

Verwerpt het cassatieberoep;

Veroordeelt eiseres in de kosten.

(...)